İĞNE SEÇİMİ

Balıkçılıkta kullanılan İğnelerin numaralandırılmasına yönelik herhangi bir standart yoktur.

Şöyle ki; aynı üretici, farklı modellerde, farklı bir numaralandırma stratejisi uygulayabilmektedir. Bu nedenle, net bir açıklama yapmak pek mümkün değildir. Burada, genel geçer ve yaygın olan hususlardan bahsetmek durumundayız.

İğne numaralarında asıl ölçüt, iğnenin ağız açıklığıdır. İğnenin numarasını ağız açıklığı belirler.

Tipik olarak kullanılan numaralandırma sistemleri şöyledir.

Batı standardı: 

Bu standartta, 1 numara referanstır. 2, 3, 4.. şeklinde numara arttıkça iğne küçülür.

Genel olarak, 2 numara iğne, 1 numara iğneyi içine boşluk kalmadan sığacak kadar alabilen iğnedir.



Modele göre, 32 numaraya kadar iğneler küçülebilir. Daha büyük iğneler içinse, okyanus serisi numaralama kullanılır.

1/O, 2/O, 3/O... Buradaki “O” okyanusun “O” sudur. Ülkemizde bu iğneler 2/sıfır, 3/Sıfır şeklinde okunmaktadır.

“O” serisinde, iğneler 1 numarayı ve kendinden önceki numarayı içine alacak şekilde büyür.

1/O iğne, 1 numara iğneyi içine boşluk kalmadan alabilir.
2/O ise, 1/O numara iğneyi içine boşluk kalmadan alabilir.

This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 800x363.

Bu seri 20/O’ya kadar gidebilir.


Japon ‘SUN’ standardı: 

Özellikle ticari balıkçılıkta kullanılan, büyük iğneler için yaygın bir standarttır. Basit bir mantığa dayanır. 3.3 cm ye cevrimde kullanılan taban sayıdır (SUN).
1.0 no iğne 1.0 x 3.3 = 3.3 cm demektir. Bu değer, komple boyunu verir.
Örneğin “3.4 SUN” numara iğne uçtan göze 3.4 x 3.3 = 11.2 cm uzunluktadır.

Bu standart Japon dense de Japonya’da kabul edilmiş bir standart değildir. Örneğin, Tankichi markası iğnelerde, 32, 34, 40 gibi numaralandırma sistemini kullanır. Ayrıca en küçük iğnenin 1 ile başladığı, 3,5 gibi kesirli numaraların da kullanıldığı diğer bir Japon numaralama sistemi de mevcuttur.

Ülkemizde kullanılan yaygın normlar, batı standardı ve bazen ticari balıkçılık için Japon sun standardıdır. Uzak doğudan iğne alacak olunursa tersine standartlara dikkat etmekte fayda vardır.
Özellikle FC misinalar Dyneema çeşitli cezbediciler vs. kullanarak, balıkların davranışlarına göre yapılan avlarda eğer iğne seçimi yanlışsa av verimi düşük olacaktır. İğne uygun değilse balık iğneden kolayca kurtulacak ve yemi alıp gidecektir.

Avda verim elde etmek için klasik, gelenekselleşmiş iğnelerin yeterli olması maalesef mümkün olmuyor. Doğru iğne seçimi av verimini fazlasıyla katlayabilen bir faktör oluyor.

Aynı misina ve yem ile aynı yerde, yan yana iki oltadan birisine balık vurmazken, diğerine vuruyorsa bunun nedeni öncelikle iğnenin yemi nasıl göstereceğidir. Yanlış seçilen iğne yemi gösteremediği için balık vuruşu düşük olacaktır yada hiç olmayacaktır.

Bu bilgileri okumak, anlamak, özümsemek ve amaçlanan balığın davranışına göre iğne/takım/yem seçmek önemlidir. Ülkemizdeki en büyük eksiklik, balıkçılığın ezbere yapılmaya çalışılmasıdır. Yüzlerce yıllık takım ve tekniklerden değişmeden günümüze gelmiş, yeni arayışlar içinde olunmamıştır. Bu tip takımlarda kullanılan bir kaç model piyasayı domine etmiş, iğne bunlarla özdeşleşmiş hale gelmiştir. Bu nedenle, avlarda daha verimli olabilecek modelleri bulmak, ancak şans işi olabilmektedir.

İşin daha üzücü yanı ise, bu iğne modellerinin maalesef amaca tam hizmet etmediğidir.

Örneğin çapari ve istavrit avcılığı ülkemizde oldukça yaygın olarak yapılmaktadır. Genel olarak bu avı yapanlar için çapari iğnesi demek düz/çapraz, siyah/beyaz iğne demektir. Bazen meraklıları kırmızı iğne denemektedir. Çapari kullanıcılarının birçoğu siyah iğne ile beyaz iğne arasındaki fark hususunda hem fikirdir. Ama sarı iğne deneyen fazla olmamıştır. Oysaki uzun ve orta bedenli o’shaugnessy türü sarı iğneler, çaparide hem balığı cezbetmekte hemde yakalanan balığı bırakmamaktadır. Klasik iğnelere göre çaparilerde çok daha verimli olabilmektedirler.

Balıklara Göre İğne Seçimi

Çember iğnelerin klasik iğneler kadar fazla türleri yoktur. Genel olarak birbirine yakın, tıknaz tipli, kısa pala iğnelerdir. Seçim yapmak için İğnenin şekli ve büyüklüğü olmak üzere iki kritere dikkat edilmelidir.

Şekil aslında detaydır. Temel olarak iğnenin şekli yemin duruşunu ve takılmasını etkiler. Yemlerde, dirsek üzerinde taşınacak şekilde çok açıkça tek bir şekilde takıldığı için şekil fazla kritik durum arz etmez.

Temel çember iğne şekilleri şunlardır:

Klasik Çember İğne: 



Kesilmiş yemler, kurt, karides vs. için uygundur. Geniş dirseği nedeniyle bütün balığı canlı ve ölü olarak takmaya uygun değildir.

Uzun Saplı Klasik çember iğne : 



Uzun sapı fly bağlamak için yeterli yer sağlar.


Derin dirsekli çember iğne : 



Bilhassa silikon yemler, fileto yemler için uygundur. Kesilmiş yemler, teke, bütün karides içinde tavsiye edilebilir.

MUTU türü çember iğne : 



Bütün balıklar özellikle canlı yemler için uygundur.

Çember iğneler bir kaç temel grupta toparlanabilir. Biri, imkânlar ölçüsünde diğerinin yerine de rahatlıkla kullanılabilir. Genelde avcılıklarından bir şey kaybetmezler fakat yanlış yem kullanımında ergonomik sorunlar yaşanabilir.

Fakat iğne büyüklüğü için aynı şeyleri söylemek kolay değildir. Küçük çember iğne küçük balıkları yakalar, büyük çember iğne ise büyük balıkları yakalar. Bu ayrımı baştan koymak ve ona göre iğne seçimi yapmak en önemli noktadır.

İğne seçiminde dikkat edilmesi gereken iğne genişliğinin balığın ağzının içinde rahatça dönebilmesi ve ağız açıklığının balığın ağzının kenarlarından geçecek kadar fazla olmasıdır.

Örneğin, 20cm boyunda bir çinakopu hedef alırsak;

Bu balık ağzını 4 – 5 cm çapında açabilir. Fakat her zaman bu kadar açmaz, genelde ağız çapı 2,5 - 3 cm arasında açacaktır. Bu avda kullanılması gereken iğne en fazla 1,5 - 2 cm genişlikte olmalıdır. Böyle bir çinakopun alt çenesi 5mm kalınlıkta olabilir. Demek ki iğnenin ağız açıklığı da 5mm’den büyük olmalıdır.

Klasik çember iğneler bu büyüklükleri en kolay sağlayan iğnelerdir. O nedenle Mercan, karagöz, lüfer, istavrit, izmarit, çipura, palamut gibi ufak/orta büyüklükteki balıklar için klasik tip çember iğneleri tercih etmek isabetli olur. Zaten bu gibi balıklar için üretildiklerinden küçük numaraları bolca bulunabilir. Bilhassa canlı yem/bütün yem iğneleri, MUTU serisi gibi, okyanus serisinin altına düşmez, hatta 6/O gibi iyice kocaman numaralardan başlar.

Genel olarak, yukarda bahsettiğimiz türler için 4-8 numara, klasik çember iğneler yeterli olmaktadır. Ama hedefimiz daha küçük balıklar ise(bazen tatlısuda gerekebilir) yada kefal gibi küçük ağızlı balıkları avlamak istiyorsak daha küçük modeller için fly iğnelerine bakmalıyız. Hedefimiz daha büyük balıklar ise canlı ve bütün yem iğnelerine bakılmalıdır.

Burada bir önemli seçim kriteri de iğnenin ön uzunluğudur. Bu uzunluk fazla olursa iğne balığın gözünden çıkacaktır. Yani bu uzunluk, iğnenin ne kadar derinde saplanacağını belirler. Bu tür büyük balıklarda iğne eğer derinden, göze yakın bir yerlerden saplanmazsa, önünde çok az doku kalacağı için balık ağzını yırttırıp kurtulabilir. Bu nedenle daha derin yakalayan ön uzunluğu fazla olan tipler seçilmelidir. Çember iğnelerde ön uzunluğun fazla yada az olması gibi ince eleyip sık dokumak gerekmez. Çünkü üreticiler iğnelerini buna uygun olarak yapmaktalar. Tipik bir mutu modeli genellikle yeterli olacaktır.