OLTA 


Yakalanacak balığın bulunduğu su derinliğine göre uzunluğu belirlenmiş, kelebek denen mantar veya tahtaya veya makineye sarılmış misinanın adıdır.

Bu misinanın sonuna bir fırdöndü ile beden denen, üzerinde iğneler bağlı köstekler ve en ucunda iskandil denen kurşun ağırlık bağlıdır.

Genellikle boyları 100 m civarında olur.

İNCE OLTA 
Küçük boy balıkların yakalanmasında kullanılır.

( İzmarit, İstavrit, Zargana, Lüfer yemlisi ve çaparılar. )

KALIN OLTA

Orta boy balıkların yakalanmasında kullanılır.

( Kofana, Torik, Orfoz, Lahos vb. )

AĞIR OLTA

Büyük boy balıkların yakalanmasında kullanılır.

( Orkinos, Kılıç, Sinarit vb. )



BEDEN 

Oltanın denize bırakılan ucundaki fırdöndüden sonra bulunur. Oltaya göre daha ince parlak misinadan düzenlenir. Beden üzerinde, yakalanacak balığın cinsine göre düzenlenmiş köstekler bulunur. Bedenin ince misinadan yapılmasına ( ince takım ) denir. Balığı ince takım yakalar. Meraklıları olta bedenini 0,25 köstekleri 0,15 - 0,20 yaparak daha rahat çalışabilirler. Ve klasik,alışılmışın dışında zemine ve zamana uygun ilaveler yapabilmelidirler.
Ana özellikleri bir olmakla beraber bedenler kullanılış ve yapılış şekillerine göre değişik isimler alırlar. Dip bedeni, Yüz bedeni, Çatal beden, telli beden, düz beden, mercan bedeni vb.

DİP BEDENİ

70 - 80 cm. boyunda 0,25 bir misinanın iki ucuna birer ilmik yapılır. Bu ilmikler kasa adını alırlar. İlmiklerin biri fırdöndü kasası, diğeri iskandil kasasıdır. İskandil kasası fırdöndü kasasından daha büyüktür. Ucuna da kurşundan rahat çekilebilmesi için ufak bir düğüm yapılır.

Balığın boyutuna göre; 0,15 - 0,20 misinadan 20 - 25 cm. boyunda iki parça kesilir. Bunların uçlarına iğne bağlanır. Ve köstek adını alırlar. Köstekler eşit aralıklarla beden üzerine bağlanır. Bu bedenle izmarit,istavrit,kaya,ispari vb. küçük balıklar yakalanır. Tabi balıkların büyüdüğü ölçüde beden ve köstek kalınlıkları değişecektir.

Balıkların özelliklerine ve büyüklüklerine göre iğne ve misina kalınlıkları değişir.

YÜZ BEDENİ 
Üç kat misinanın bükülmesiyle yapılan 10cm. kalın parçanın iki ucuna 15 - 20 cm. boyunda birer köstek bağlanır. Kösteklerin diğer ucuna yakalanacak balığa uygun iğne bağlıdır. Üç kat bükümün ortasından 0,30 kalınlıkta 50 cm. bir misina eklenir. Bunun ucuna fırdöndü ve sonra şamandıra veya mantar takılır. Fırdöndü şamandıra veya mantarın altında olmalıdır. Aksi mantar,şamandıra dik durmaz yüzleyen balık yeme vurduğu zaman mantarı aşağıya çeker ve ufak bir çalım hareketiyle yakalanır. Bu bedenle sonbaharda ,havaların soğumaya yüz tuttuğu , kuytu sularda yüz kefalı, istavritin yüzlediği zamanlarda iyi çalışma yapılabilir.

ÇATAL BEDEN 
Yüz bedeninde olduğu gibi önce dört kat misinadan bükülmüş 15 cm. boyunda bir kalınlığın iki tarafına, uçlarına iğneler bağlanmış 25 - 30 cm. uzunluğunda 0,25 köstekler bağlanır. 4 katlı kalın misinanın orta yerine 0,30 kalınlıkta ve 1 m. boyunda bir misina bağlanarak üst ucu oltanın fırdöndüsüne düğümlenir. Kıstırma; kalın bükümle fırdöndü arasına ya tek bir kurşun olarak veya ortalarından ayrılmış irice saçmalar sıralanarak takılır. Böyle bir bedene suyun derinliğine göre şamandıra takmak suretiyle derin sularda ve derin sahillerde makine ile çalışılabilir. Şamandıranın suya dalış direnci ile kıstırma kurşunlarını çok iyi balans etmelidir. Balık yeme dokunduğu zaman şamandıra suya dalacağından yemi serbest zannederek yutmasıyla yakalanmış olur.

TEL BEDEN 
Paslanmaz madenden 50 - 60 cm. bir tel tam ortasından ikiye bükülür. Bükme sırasında orta yerinde iskandil ve oltanın bağlanması için iki taraflı birer halka bırakılır. Serbest olan tellerin ucu kösteğin bağlanabilmesi için küçük halkalar halinde bükülür. 30 - 40 cm. boyunda 0,25 iki misinanın iğneleri bağlandıktan sonra boş tarafları telin kıvrık uçlarına bağlanarak tel beden tamamlanır. Ortadaki altlı üstlü halkaları ile bir el terazisine benzeyen bedenin üst halkasına oltanın fırdöndülü ucu, alt halkasına da iskandil bağlandıktan sonra yemlenerek denize bırakılır. Bu bedenle izmarit, istavrit, ispari ve benzeri balıklar tutulur. Kırlangıç tel bedenlerinin telleri daha kalındır. Oltanın ucundaki fırdöndüden başka kösteklerin tellerin uçlarına bağlanan yerlerine de birer fırdöndü bağlanır. Kırlangıç tel bedeninde 3 fırdöndü olur ki yaprak yem derinliğe giderken dönerek inerse köstek kıvrılmamış olur. Kırlangıç balığı da yukarı çekilirken döne döne çıktığından oltanın gam yapmasına mani olunur.

Telli bedenle çalışırken, iskandil dibi bulduktan sonra olta yarım kulaç yukarı çekilmelidir. Eğer beden dipte bırakılırsa iğneler midye veya bir iliş kene takılıp olta kopabilir. Yahut dibe oturan yemi çurçur, horozbina gibi balıklar yerler, yem dipte gözükmeyeceğinden saatler boş da geçe bilir.

DÜZ BEDEN

Oltanın ucundaki fırdöndüden sonra 1 m. 0,15 misina bağlanır. 12 numara iğne yemlenerek yüksek kıyıdan veya sandaldan denize bırakılır. Suyun içinden çok yavaş inen yemi serbest zanneden balık yutar ve yakalanır. Bu bedenle kalınlıklar değişmek suretiyle istavritten kefal ve karagöze kadar bütün balıklar yakalanır.


MERCAN BEDENİ 
Bu bedenin çok büyük hususiyeti vardır. Mercan avı bahsinde anlatıldığı gibi çok ürkek ve kurnaz olan balığın beden donanımı ince, sağlam ve muntazam olmalıdır. Tecrübeli balıkçılar ( balığı balıkçı değil kürek ve ince takım yakalar.) derler ki çok doğrudur. Denizlerimizde ki mercanların aynı büyüklükte olmadığı bilinmektedir. Mercan kayalıklarındaki balıkların boyları amatörlerce de bilinir. Şüphesiz ki beden kalınlıkları balığa göre değişir. Burada mercan bedenini tarif ederken normal bir balığı göz önünde bulundurduk.

Mercan oltasının kalınlığı 0,50 - 0,60 'ı geçmez. Mercan sert balıktır, fakat amatör oltayı güzel kullanılırsa balığı rahatlıkla 0,50 ile alır. Bütün maharet bedeni sağlam yapmaktır. Derin suda balığı idare etmek veya oltayı kullanmak kısmen kolaydır. Oltanın esneme kabiliyeti büyük rol oynar. Fakat iş bedene dayandığı zaman, sağlam beden değilse derhal kopabilir. Mercan gibi yukarı kadar gelip sandalı görünce bütün kuvvetiyle tekrar dibe dalan ( fişekleyken ) balığın kepçe veya kakıçla sandala alınması lazımdır.

MERCAN DURGUN SU BEDENİ ;

1 m. boyunda 0,50 misinanın iki ucuna birer kasa yapılır. Bu kasaların biri iskandil diğeri fırdöndü kasasıdır. Bu beden misinasının tam orta yerine düğüm bahsinde anlatıldığı gibi sağlam bir düğümle 0,30 misinadan 25 - 30 cm. boyunda bir köstek ilave edilir. Bu kösteğin ucuna mercan iğnesi bağlanmıştır. Bedenin bir kasası fırdöndüye diğeri kasası da iskandile geçirilince beden tamamlanır. Mercan iskandilinin iki ucunda delik vardır. Bir çok durumda iskandilin alt deliğine bir öksüz iğne bağlamak faydalı olur.

MERCAN AKINTI SU BEDENİ ;

Bu bedenin özelliği akıntılı sularda akıntının şiddetine göre iskandili ağırlaştırıp ayarlayabilmektir. Akıntı su bedeninde kalın kösteğin aksine üçlü fırdöndü kullanılır. Üçlü fırdöndünün üst halkasına olta, alt halkasına kasa yapılarak iskandil, orta halkasına da suyun ve balığın durumuna göre 5 hatta 7 kulaç uzunluğunda bir beden ilave edilir. Akıntı tesiriyle yem, sağa sola gezeceğinden, uzaklığı dolayısıyla iskandili görmeyen balık yemi kapar. Olta denize bırakıldığı zaman iskandil dibe veya taşa değince bedeni hafifçe dipten kesmelidir. Bu hareketle kösteği, dolayısıyla yemi dipten kurtarmış ve dip akıntısı ile sağa sola kaymasını temin etmiş oluruz. Çok akıntılı sularda iskandili uzun bağlayıp dibe oturtmak da faydalıdır.

Bunlardan ayrı olarak hazırlanma şekline göre zokalı beden, sürütme bedeni isimli bedenler olduğu gibi dişli balıklarda kullanılan ve çelik telden hazırlanmış çelik beden de vardır.